Những vấn đề xoay quanh tranh chấp các thương hiệu lâu đời và nổi tiếng nhằm đòi lại quyền sở hữu đích thực chưa bao giờ là một câu chuyện có hồi kết. Bởi nhiều yếu tố chủ quan hay khách quan mà các doanh nghiệp sở hữu thương hiệu trên vẫn bị cuốn vào những “trận chiến đòi quyền sở hữu trí tuệ” không mong muốn này. Một trong những vụ việc được nhiều người biết đến đó là tranh chấp thương hiệu sữa Grow Plus của Vinamilk và NutiFood, qua đó Riway không chỉ muốn giúp bạn đọc có cái nhìn khái quát về sự việc mà còn muốn gửi gắm những bài học dành cho các doanh nghiệp muốn bảo vệ “tài sản vô hình” của mình.
1. Nội dung tranh chấp về thương hiệu sữa Grow Plus của Vinamilk và Nutifood
Ngày 20/5/2015, Vinamilk tung ra thị trường sản phẩm sữa dành cho trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi mang nhãn hiệu Grow Plus. Chỉ một ngày sau, NutiFood đã có ngay văn bản gửi tới Vinamilk vì cho rằng sản phẩm của Vinamilk có sự trùng hợp ngẫu nhiên với sản phẩm của NutiFood cho ra thị trường từ năm 2012.
Sau đó, Vinamilk cũng đáp lại bằng việc gửi văn bản đến nhiều cơ quan ban ngành khẳng định: đó là dòng sản phẩm lâu đời của họ; Vinamilk đã đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho nhãn hàng Dielac và từ nhãn hàng này phát triển thêm nhiều dòng như Dielac Alpha, Dielac Alpha Gold, Dielac Optimum trong đó Dielac Grow Plus là dòng sản phẩm mới nhất vừa được tung ra thị trường của nhãn hiệu Dielac chứ không phải của NutiFood.
Tiếp tục đáp trả lại phản hồi từ phía Vinamilk, về phía Nutifood, doanh nghiệp đã thực hiện tất cả thủ tục pháp lý, đảm bảo mình là chủ sở hữu hợp pháp đối với nhãn hiệu Grow Plus. Văn bản còn nêu rõ kiểu dáng thiết kế bao bì nhãn hiệu Grow Plus của Vinamilk cũng tương tự về màu sắc, sử dụng biểu tượng lá cờ Mỹ giống như sản phẩm Grow Plus của NutiFood, dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Phía NutiFood cho rằng “đã có sự trùng hợp ngẫu nhiên” khi Vinamilk “vô tình đặt tên” trùng nhãn hiệu, “vô tình trong thiết kế bao bì dễ gây nhầm lẫn”.
Trong khi đó, Vinamilk khẳng định, nhãn hiệu Dielac Grow Plus của mình tuân thủ quy định pháp luật khi đưa ra thị trường. Dielac Grow Plus cũng đã được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu theo quy định. Tuy nhiên từ đó đến nay, hai sản phẩm này vẫn song hành xuất hiện trên thị trường dù rằng còn gây nhiều tranh cãi.
***Nhận xét:
Tranh chấp thương hiệu sữa Grow Plus giữa Vinamilk và Nutifood thông qua những văn bản phản hồi lẫn nhau khiến người tiêu dùng đều thấy rằng cả hai doanh nghiệp đều đưa ra những lý do hợp lý cho mình. Tuy nhiên, với cách lý giải “ai cũng cho rằng mình đúng” ấy khiến người tiêu dùng không khỏi hoang mang. Khi người tiêu dùng muốn lựa chọn một sản phẩm sữa phù hợp nhưng hình thức của cả hai nhãn hiệu lại “hao hao giống nhau” thì hẳn nghi ngại về chất lượng hay niềm tin về một thương hiệu bị lung lay là hoàn toàn có thể xảy ra.
Phân tích cụ thể có thể thấy có những dấu hiệu tương tự về nhãn hiệu sữa Grow Plus của hai công ty trên, cụ thể như tên sản phẩm Grow Plus; tem chứng nhận của Hoa Kì; đối tượng sử dụng: dùng cho trẻ suy dinh dưỡng và thấp còi; biểu tượng: em bé phát triển khoẻ mạnh; tên công thức gần giống nhau; nhóm sản phẩm: sữa bột; màu sắc: màu đỏ và vàng là hai màu chủ đạo.
Theo như tra cứu, mặc dù cả hai công ty đều đã đăng ký bảo hộ đối với nhãn hiệu Grow Plus, tuy nhiên NutiFood là đơn vị đã thực hiện đăng ký bảo hộ trước Vinamilk. Quy định về nguyên tắc nộp đơn đầu tiên (điều 90 của luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2009) như sau: “2. Trong trường hợp có nhiều đơn của nhiều người khác nhau đăng ký các nhãn hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhau dùng cho các sản phẩm, dịch vụ trùng hoặc tương tự với nhau… thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho nhãn hiệu trong đơn hợp lệ có ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất trong số những đơn đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ”.
Mặc dù cả hai công ty đều đã đăng ký bảo hộ đối với nhãn hiệu Grow Plus, tuy nhiên NutiFood là đơn vị đã thực hiện đăng ký bảo hộ trước Vinamilk. Việt Nam tuân theo nguyên tắc “first to file” tức là ưu tiên cho người nộp sớm nhất. Như vậy, Nutifood sẽ được hưởng sự ưu tiên do đáp ứng tiêu chí “ngày nộp đơn sớm nhất” nếu đáp ứng đủ các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ so với Vinamilk.
Tuy nhiên, do chưa xác định được phạm vi đăng ký bảo hộ của NutiFood nên chưa thể xác định được nhãn hiệu sữa Grow Plus của Vinamilk nhầm lẫn với sản phẩm của NutiFood tới mức độ nào. Hơn nữa, hiện nay theo tra cứu, NutiFood chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký riêng nhãn hiệu Grow Plus nên Vinamilk sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính, NutiFood cũng không có quyền ngăn chặn hành vi của Vinamilk khi chưa được cấp văn bằng bảo hộ. Cả Nutifood và Vinamilk đều được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tổng thể cho sản phẩm sữa mang thương hiệu Grow Plus, chứ không phải riêng nhãn hiệu “Grow Plus” nên dù còn vướng mắc và gây nhiều tranh cãi, sản phẩm đến từ hai doanh nghiệp này vẫn được song hành phân phối đến từng phân khúc người tiêu dùng.
2. Lời khuyên, bài học dành cho doanh nghiệp
Việc tranh chấp giữa Vinamilk và NutiFood chính là bài học chung cho các doanh nghiệp Việt Nam. Một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ tranh chấp thương hiệu sữa Grow Plus giữa Vinamilk và Nutifood nói riêng và các vụ tranh chấp thương hiệu khác nói chung có lẽ bắt nguồn từ việc mà không ít doanh nghiệp đang mắc phải như:
+ Việc doanh nghiệp không tra cứu, khảo sát trước mà tự động thiết kế theo yêu cầu của mình dẫn đến việc thường xuyên trùng với các nhãn hiệu đang còn hiệu lực bảo hộ. Điều này có thể gây ra tranh chấp hoặc thiệt hại cho doanh nghiệp nếu như có kiện tụng xảy ra.
+ Hiểu biết hạn chế về Sở hữu trí tuệ: Việc xâm phạm “vô thức”. Có thể họ thiết kế nhãn hàng, nhãn hiệu của mình nhưng bị ảnh hưởng vô thức bởi thói quen cảm quan khi hàng ngày họ tiếp xúc, tiếp nhận thông tin hình ảnh từ nhãn hiệu đang có trên thị trường hoặc đang được quảng cáo.
Bên cạnh các yếu tố khách quan cũng không thể không nói đến khía cạnh chủ quan khi một số chủ thể cố ý xâm phạm đến quyền sở hữu trí tuệ.
<?> Vậy doanh nghiệp cần làm gì để giảm thiểu các vụ tranh chấp thương hiệu xuống thấp nhất?
– Thứ nhất, đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ.
Việc đăng ký bảo hộ đối với nhãn hiệu, kiểu dáng… là điều kiện tiên quyết mà tất cả các doanh nghiệp dù mới thành lập hay đã thành lập lâu năm đều cần phải thực hiện. Doanh nghiệp đừng để đến lúc “mất bò mới lo làm chuồng”.
Cho đến khi có tranh chấp liên quan xảy ra, điều đầu tiên các doanh nghiệp cần là chứng minh nhãn hiệu, tài sản trí tuệ thuộc quyền sở hữu. Nếu doanh nghiệp không tiến hành đăng ký bảo hộ, xác lập quyền sở hữu đối với tài sản trí tuệ của mình thì hoàn toàn không có cơ sở để yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết quyền lợi.
– Thứ hai, chuẩn bị sẵn sàng và có kiến thức trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ
Nhiều chuyên gia đánh giá các doanh nghiệp Việt hiện còn rất mơ hồ về sở hữu trí tuệ, văn hóa tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn thấp. Thậm chí, có rất nhiều doanh nghiệp không nắm rõ các quy định pháp luật về sở hữu trí tuệ hiện hành.
Do đó, việc nắm vững kiến thức về sở hữu trí tuệ sẽ giúp doanh nghiệp tiến xa hơn không chỉ trong nước và còn vươn xa thị trường quốc tế. Chỉ có như vậy, lúc xảy ra tranh chấp, doanh nghiệp sẽ có sự chủ động và xử lý thông minh trong việc bảo vệ quyền lợi liên quan cũng như uy tín với khách hàng.
– Thứ ba, nâng cao chiến dịch marketing cho sản phẩm và doanh nghiệp
Bởi lẽ theo như khảo sát thị trường thực tế tại Việt Nam khách hàng có xu hướng nghe theo người quen hơn là người lạ, tức là hầu hết mọi người sẽ thường xuyên sử dụng sản phẩm hoặc nhãn hiệu mà họ đã tin dùng hoặc là mặt hàng thường xuyên xuất hiện trước họ, càng xuất hiện càng nhiều thì mức độ tin dùng càng cao.
Ví dụ: Biểu tượng logo của Apple là quả táo cắn dở. Và cứ nhắc đến quả táo cắn dở hoặc quả táo thì người ta đã nghĩ ngay đến Apple. Công ty Apple có thể coi như 1 hình mẫu về sự hoàn hảo trong chiến dịch marketing của mình với nhãn hiệu trong mỗi sản phẩm của mình.
Như vậy, khi chúng ta bảo hộ nhãn hiệu, sẽ thấy được lợi ích của nó trong việc quảng bá sản phẩm của mình, đó là điểm phân biệt lớn nhất với các sản phẩm cùng loại, đồng thời cũng cho người dùng biết đâu là sản phẩm của công ty mình, đâu là hàng giả hàng nhái. Bên cạnh đó, nên tránh “cạnh tranh ăn theo”. Việc “ăn theo”, bắt chước nhãn hiệu của nhau không chỉ làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt mà quan trọng hơn, nó còn tạo ra hình ảnh không đẹp trong lòng người tiêu dùng, làm khách hàng mất niềm tin vào các doanh nghiệp nội địa.
– Thứ tư, nên tiết kiệm nguồn lực
Cụ thể, khi kiện tụng xảy ra, cái giá phải trả không chỉ là tiền, mà còn là thời gian, sức lực, tâm trí, cơ hội kinh doanh, uy tín… Chính vì vậy, hãy tránh xa những tranh chấp mà mình có thể dự liệu và kiểm soát được, khi mà chúng ta là những nhà khởi nghiệp đang luôn ở thế thiếu thốn nguồn lực cho dự án của mình.
Bên cạnh việc đăng ký sở hữu trí tuệ, các doanh nghiệp cũng cần có quan hệ với những cơ quan nhà nước hoạt động trong lĩnh vực thương hiệu. Ngoài ra, doanh nghiệp cần có sự liên kết với những tổ chức có thể hỗ trợ mình như các hiệp hội doanh nghiệp, các hội ngành nghề, câu lạc bộ doanh nghiệp,…Vụ tranh chấp nhãn hiệu mì Hảo Hảo và mì Hảo Hạng đã để lại bài học đáng nhớ cho rất nhiều doanh nghiệp khác.
⇨ Vì vậy, việc đăng ký quyền sở hữu trí tuệ là vô cùng quan trọng, giúp khách hàng phân biệt được các nhãn hiệu với nhau. Khi nhãn hiệu đã được đăng ký tức là đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận bảo hộ, thì trong mọi trường hợp, nếu có nhãn hiệu nào trùng hoặc tương tự sẽ bị coi là có hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. Chỉ khi bảo vệ được quyền và lợi ích của các doanh nghiệp, thì xã hội mới ổn định và ngày càng phát triển.
Trên đây là những chia sẻ của Riway liên quan đến tranh chấp thương hiệu sữa Grow Plus giữa Vinamilk và NutiFood. Rút kinh nghiệm và học hỏi từ vụ tranh chấp thương hiệu trên, Riway hy vọng rằng các doanh nghiệp hãy hành động đúng đắn ngay từ bây giờ để vấn đề “bảo hộ thương hiệu” sẽ không còn là bài toán nan giải nữa!
>>> Xem thêm tại video dưới đây:
Nếu bạn cần Tư vấn hoặc Hỗ trợ Dịch vụ trọn gói, vui lòng liên hệ với Riway thông qua các kênh sau:
-
- Số điện thoại: 0962.605.360 (có thể nhắn trên Zalo)
- Đến trực tiếp tại Văn phòng: Tầng 3, Toà nhà TSA, 169/1 Võ Thị Sáu, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh.
- Hoặc bạn BẤM VÀO ĐÂY để điền thông tin, Riway sẽ gọi lại cho bạn nhé!
