Hiện nay, việc lan tràn thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, xuất xứ trên thị trường là vấn đề quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng và các cấp quản lý thị trường. Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, áp dụng các tiêu chuẩn thực phẩm sạch trong sản xuất kinh doanh chế biến lương thực – thực phẩm là điều cần thiết. Vậy thực phẩm sạch là gì? Và có quy định nào về thực phẩm sạch? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin giúp bạn đọc hiểu hơn về vấn đề này.
1. Thực phẩm sạch là gì?
Trên thực tế không có luật nào quy định cụ thể về định nghĩa “thực phẩm sạch” là gì. Tuy nhiên, có thể hiểu một cách đơn giản nhất, thực phẩm sạch là thực phẩm đảm bảo an toàn sức khỏe. Sạch từ quá trình sản xuất, nuôi trồng, bảo quản, vận chuyển và phân phối. Cụ thể:
– Thực phẩm sạch là thực phẩm không chứa chất bẩn, an toàn, tốt cho sức khỏe con người. Ví Dụ:
+ Không chứa tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất, kháng sinh cấm hoặc vượt quá giới hạn cho phép.
+ Không chứa tạp chất (kim loại, thủy tinh, vật cứng…).
+ Không chứa tác nhân sinh học gây bệnh (vi rút, vi sinh vật, ký sinh trùng).
+ Có nguồn gốc, xuất xứ đầy đủ, rõ ràng.
+ Được kiểm tra, đánh giá chứng nhận về an toàn thực phẩm dựa trên các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm
Như vậy, thực phẩm sạch chính là những loại sản phẩm không chứa dư lượng thuốc trừ sâu, phân bón, không chứa kim loại nặng, các loại virus, vi khuẩn gây bệnh, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
– Không chỉ đảm bảo quá trình sản xuất, nuôi trồng mà khâu bảo quản và vận chuyển thực phẩm sạch cũng không kém phần quan trọng. Vì nếu trong chuỗi sản xuất và phân phối thực phẩm có một giai đoạn bị nhiễm bẩn thì thực phẩm đó cũng không thể coi là thực phẩm đạt chất lượng. VD: thực phẩm không thể gọi là “sạch” nếu quá trình sản xuất đảm bảo đạt chuẩn nhưng lại vận chuyển trong xe bị nhiễm bẩn và người đóng gói bị mắc bệnh truyền nhiễm. Vì vậy thực phẩm sạch đúng nghĩa phải đảm bảo sạch toàn bộ chuỗi từ khâu sản xuất đến khâu phân phối.
Như vậy, muốn sản xuất thực phẩm sạch người trồng trọt chăn nuôi phải có quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn chất lượng sạch. Còn người sản xuất các sản phẩm thực phẩm công nghiệp tại nhà máy thì chọn những nguyên liệu sạch và sản xuất theo quy trình sạch như thế mới tạo ra sản phẩm sạch.
2. Một số tiêu chuẩn thực phẩm sạch người tiêu dùng cần biết
Để có thể mang đến những thực phẩm sạch, bên cạnh việc các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đáp ứng tiêu chuẩn được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, còn cần phải có thêm những tiêu chuẩn đánh giá để chứng nhận những thực phẩm đó có chất lượng và an toàn hay không.
Tiêu chuẩn thực phẩm sạch về bản chất là giấy chứng nhận cấp cho người sản xuất, kinh doanh trong việc đảm bảo một số tiêu chí về canh tác, sản xuất sạch. Các tiêu chuẩn này nhằm bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm cho nhà sản xuất. Dưới đây là một số những tiêu chuẩn nhằm giúp người tiêu dùng tin tưởng khi khi lựa chọn những loại thực phẩm đạt chứng nhận này
2.1 GlobalGAP
GlobalGAP là tên viết tắt của cụm từ Good Agricultural Practices, có nghĩa là Thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu. Đây là một bộ tiêu chuẩn tập hợp các biện pháp kỹ thuật về thực hành nông nghiệp. Tiêu chuẩn này được áp dụng cho sản xuất, thu hoạch và xử lý sau thu hoạch cho ngành trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản trên phạm vi toàn cầu.
Tiêu chuẩn GlobalGAP được hình thành nhằm mục tiêu là an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc, đồng thời cũng đề cập đến vấn đề an toàn, sức khỏe, phúc lợi cho người lao động và bảo vệ môi trường. Khi áp dụng bộ tiêu chuẩn này cho sản phẩm nông nghiệp sẽ giúp sản phẩm dễ dàng được chấp nhận bởi các nhà phân phối lớn, thâm nhập các thị trường khó tính, dễ dàng tiêu thụ, dễ dàng lưu hành ở mọi thị trường trên thế giới.
2.2 VietGAP
VietGAP (là từ viết tắt của Vietnamese Good Agricultural Practices) là một bộ Tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt tại Việt Nam, do Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn hoặc Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành đối với từng sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Việc áp dụng VietGAP trong trồng trọt, chăn nuôi sẽ làm thay đổi tập quán, thói quen, hành vi sản xuất, tạo sản phẩm cho cộng đồng, bảo vệ môi trường sinh thái.
Bên cạnh đó VietGAP sẽ giúp nhà sản xuất, doanh nghiệp:
+ Kiểm soát chặt chẽ trong các khâu sản xuất
+ Tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, ổn định.
+ Phản ứng kịp thời với các vấn đề liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm.
+ Mang lại lòng tin cho nhà phân phối, cộng đồng tiêu dùng, cơ quan quản lý…
+ Xây dựng thương hiệu sản phẩm và tạo thị trường tiêu thụ ổn định.
2.3 USDA Organic
USDA Organic là viết tắt của từ United States Department of Agriculture, là chứng nhận hữu cơ của Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, Ủy ban Hữu cơ Quốc gia ban hành năm 2005. USDA là tổ chức duy nhất ở Mỹ có quyền hạn cấp chứng nhận hữu cơ cho các sản phẩm được sản xuất và tiêu dùng trên nước Mỹ. Tiêu chuẩn này yêu cầu sản phẩm của các nhà sản xuất phải chứa 95% thành phần hữu cơ mới được sử dụng logo của họ.
Theo tiêu chuẩn này phải đảm bảo sản xuất ra các sản phẩm nông nghiệp bằng các phương pháp bảo vệ môi trường và hầu như không dùng thuốc trừ sâu, thuốc kháng sinh… Các tiêu chuẩn này sẽ bao quát toàn bộ quy trình sản xuất sản phẩm từ lúc ở nông trại đến khi đến tay người tiêu dùng, bao gồm chất lượng đất trồng, nước tưới, thuốc, kiểm soát sâu bệnh và các quy tắc về phụ gia thực phẩm.
2.4 HACCP
HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) là công cụ quản lý mang tính phòng ngừa nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm thông qua phân tích và kiểm soát các mối nguy về sinh học, hóa học và vật lý. Đây là những nguyên tắc được sử dụng trong việc thiết lập hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
HACCP được áp dụng trong suốt cả chuỗi thực phẩm, từ khâu ban đầu tới khâu tiêu thụ cuối cùng và việc áp dụng đó phải căn cứ vào các chứng cứ khoa học về các mối nguy cho sức khoẻ của con người. Cùng với việc tăng cường tính an toàn của thực phẩm, việc áp dụng HACCP có thể cho các lợi ích đáng kể khác. Hơn nữa, việc áp dụng hệ thống HACCP có thể giúp các cấp có thẩm quyền trong việc thanh tra và thúc đẩy buôn bán quốc tế bằng cách tăng cường sự tin tưởng về an toàn thực phẩm.
2.5 ISO 22000:2018
Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 là tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm, do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) xây dựng và ban hành. Giấy chứng nhận ISO 22000 được chấp nhận và có giá trị trên toàn thế giới.
ISO 22000:2018 là tiêu chuẩn mới nhất hiện nay, được xây dựng dựa trên nền tảng nguyên lý của 2 tiêu chuẩn sau:
+ HACCP – Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn
+ ISO 9001:2015 – Hệ thống quản lý chất lượng
Mục tiêu của chứng nhận hệ thống quản lý ISO 22000 nhằm giúp các doanh nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm kiểm soát các mối nguy từ khâu nuôi trồng, đánh bắt cho tới khi thực phẩm được sử dụng bởi người tiêu dùng.
Khi áp dụng ISO 22000, các doanh nghiệp đều phải đảm bảo tham gia các chương trình tiên quyết (như GMP – thực hành sản xuất tốt; VietGap, GlobalGap – thực hành nông nghiệp tốt…) nhằm hạn chế các mối nguy từ khâu nuôi trồng, đánh bắt, sơ chế, chế biến cho tới khi thực phẩm được sử dụng bởi người tiêu dùng, nhằm đảm bảo an toàn về thực phẩm.
Bên cạnh đó, việc xây dựng và được chứng nhận ISO 22000 là bằng chứng rằng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả được thiết kế, hoạt động và cải tiến liên tục một cách khoa học và được kiểm soát thường xuyên.
2.6 GAA BAP
GAA BAP là viết tắt của Global Aquaculture Alliance Best Aquaculture Practices Standards, tiêu chuẩn thực hành nuôi tốt nhất của Liên minh Nuôi trồng thuỷ sản toàn cầu. Là một trong các tiêu chuẩn về thực phẩm sạch được áp dụng phổ biến nhất là ở Châu Á và Châu Mỹ trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản.
Được cấp giấy chứng nhận BAP dành cho trại nuôi sẽ chứng minh rằng nhà sản xuất sử dụng những biện pháp an toàn thực phẩm trong chăn nuôi, có trách nhiệm quan tâm đến môi trường, xã hội và lợi ích của người sử dụng. Đặc biệt đáp ứng tiêu chuẩn này giúp thủy sản trong nước có thể “thông quan” xuất khẩu dễ dàng và được đón nhận khắp nơi trên thế giới.
2.7 EU Organic Farming
EU Organic Farming là tiêu chuẩn hữu cơ của Uỷ Ban Liên Minh Châu Âu có giá trị trên hơn 47 quốc gia trên thế giới, tiêu chuẩn hữu cơ này được tin cậy và sử dụng rộng rãi trên thế giới. Sản phẩm được chứng nhận hữu cơ này có giá trị không chỉ tại nước được cấp chứng nhận mà còn được công nhận rộng rãi tại Mỹ, EU và các nước khác trên thế giới.
Để có được chứng nhận trồng rau hữu cơ thì khu đất trồng phải là đất sạch, nước sạch, trang trại phải trang bị máy lọc nước cho vào hồ chứa để tưới rau. Phân bón được lấy từ phân bò, con bò cũng phải được nuôi ăn thức ăn hữu cơ, đối phó sâu bệnh mà không dùng thuốc bảo vệ thực vật, không sử dụng chất kích thích tăng trưởng, chất bảo quản, không chứa chất phụ gia và thành phần biến đổi gen.
2.8 MSC
MSC (Marine Stewardship Council) là Hội đồng Quản lý biển, tiêu chuẩn này khuyến khích các vùng khai thác thủy sản bền vững và thực hành nghề cá có trách nhiệm trên toàn thế giới. Đây là tiêu chuẩn được biết đến rộng rãi nhất trong lĩnh vực khai thác hải sản, thông qua các giải pháp thị trường dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu và mục tiêu cả về môi trường và thương mại.
Tiêu chuẩn này được kết hợp với tiêu chuẩn về Chuỗi hành trình sản phẩm (CoC) thành MSC-CoC bao gồm các yêu cầu đối với hệ thống kiểm soát bằng tài liệu, khả năng nhận biết và truy tìm nguồn gốc sản phẩm và lưu trữ hồ sơ. Chứng chỉ MSC được xem là một loại giấy thông hành cho các sản phẩm có nguồn gốc từ hải sản khai thác từ tự nhiên khi tiếp cận với các thị trường khó tính như Châu Âu – Châu Mỹ.
Để có thể lựa chọn những sản phẩm an toàn và chất lượng, không chỉ cần đến những nhà tiêu dùng thông thái mà việc sản xuất sản phẩm còn cần phải trải qua những khâu, quy trình kiểm duyệt khắt khe cũng như được chứng nhận bởi các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, từ đó mới có thể tạo ra những thực phẩm sạch, mang đến sự tin dùng cho khách hàng đồng thời tạo uy tín cho các nhân/ tổ chức sản xuất/phân phối.
Mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc biết được thực phẩm sạch là gì cũng như các quy định về thực phẩm sạch!
>>> Xem thêm:
Nếu bạn cần Tư vấn hoặc Hỗ trợ Dịch vụ trọn gói, vui lòng liên hệ với Riway thông qua các kênh sau:
-
- Số điện thoại: 0962.605.360 (có thể nhắn trên Zalo)
- Đến trực tiếp tại Văn phòng: Tầng 3, Toà nhà TSA, 169/1 Võ Thị Sáu, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
- Hoặc bạn BẤM VÀO ĐÂY để điền thông tin, Riway sẽ gọi lại cho bạn nhé!
