Nhãn hiệu trong kinh doanh được coi như một phương thức dùng để phân biệt nét đặc trưng hàng hóa/dịch vụ của chủ thể này với chủ thể khác. Trong quá trình đó, việc phát triển các loại sản phẩm/dịch vụ mang nhãn hiệu sẽ dần hình thành nên thương hiệu cho chủ thể kinh doanh. Tuy nhiên vẫn còn nhiều người lúng túng khi định nghĩa hai khái niệm này. Bài viết dưới đây sẽ tóm tắt những ý chính nhằm giúp bạn đọc phân biệt được nhãn hiệu và thương hiệu.
1. Nhãn hiệu là gì?
Theo Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi bổ sung năm 2009, 2019) thì Nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Trong nhãn hiệu lại chia ra làm nhiều loại khác nhau như:
+ Nhãn hiệu tập thể: là nhãn hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các thành viên của tổ chức là chủ sở hữu nhãn hiệu đó với hàng hoá, dịch vụ của tổ chức, cá nhân không phải là thành viên của tổ chức đó (VD: cà phê Trung Nguyên; chè Thái Nguyên…);
+ Nhãn hiệu chứng nhận: là nhãn hiệu mà chủ sở hữu nhãn hiệu cho phép tổ chức, cá nhân khác sử dụng trên hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân đó để chứng nhận các đặc tính về xuất xứ, nguyên liệu, vật liệu, cách thức sản xuất hàng hoá, cách thức cung cấp dịch vụ, chất lượng, độ chính xác, độ an toàn hoặc các đặc tính khác của hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu
(VD: hàng Việt Nam tin dùng, Nhãn hiệu chứng nhận an toàn sinh học của Tổng cục Môi trường thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường…)
+ Nhãn hiệu nổi tiếng: là nhãn hiệu được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam (VD: Apple; Nokia, Nike…)
+ Nhãn hiệu liên kết: là các nhãn hiệu do cùng một chủ thể đăng ký, trùng hoặc tương tự nhau dùng cho sản phẩm, dịch vụ cùng loại hoặc tương tự nhau hoặc có liên quan với nhau (VD: Vinfast, Vinmart, Vsmart…)
2. Thương hiệu là gì?
Khái niệm thương hiệu được định nghĩa theo Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) như sau: Là một dấu hiệu (hữu hình và vô hình) đặc biệt để nhận biết một sản phẩm hàng hoá hay một dịch vụ nào đó được sản xuất hay được cung cấp bởi một cá nhân hay một tổ chức. Như vậy, thương hiệu được tạo nên qua quá trình hình thành và phát triển doanh nghiệp, khẳng định tính cạnh tranh và vị thế doanh nghiệp trên thị trường. Hiện nay thuật ngữ “thương hiệu” được sử dụng một cách rộng rãi.
Khi nói đến thương hiệu thì luôn đi kèm với giá trị của nó. Ví dụ: “Thương hiệu top 1 Việt Nam”, “Thương hiệu đắt giá nhất”… hay Microsoft thì sẽ liên tưởng ngay đến những phần mềm tiên tiến hay thiết bị điện tử hiện đại. Như vậy, thương hiệu được hình thành từ quá trình sản xuất, kinh doanh và sử dụng sản phẩm. Hàng hóa, dịch vụ được sử dụng rộng rãi và được nhiều công nhận thì thương hiệu sẽ trở nên nổi tiếng, có giá trị.
3. Phân biệt nhãn hiệu và thương hiệu
Hiện nay, nhiều người vẫn nghĩ thương hiệu là nhãn hiệu nên hai khái niệm này thường có sự nhầm lẫn với nhau.
Một ví dụ vui dễ hình dung để hiểu về sự khác nhau giữa thương hiệu và nhãn hiệu đó là giống như khi nhắc đến tên một người nghệ sĩ với hình tượng đáng yêu nhí nhảnh thì nhiều người sẽ liên tưởng ngay đến các tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu thể hiện phong cách đặc trưng đó của nghệ sĩ. Trong trường hợp này: các tác phẩm tiêu biểu chính là “nhãn hiệu” và hình tượng đáng yêu đã trở thành “thương hiệu” của người nghệ sĩ đó.
Tuy nhiên để có thể phân biệt chính xác hai khái niệm này, dưới đây sẽ là một số những tiêu chí giúp bạn đọc hiểu rõ hơn:
* Khía cạnh pháp lý:
+ Nhãn hiệu: được sử dụng dưới góc độ pháp lý được sử dụng trong lĩnh vực pháp luật và là một đối tượng của sở hữu trí tuệ.
Quyền sở hữu đối với nhãn hiệu được xác lập khi chủ sở hữu làm thủ tục đăng ký nhãn hiệu (trừ nhãn hiệu nổi tiếng) và được Cục SHTT cấp Văn bằng bảo hộ.-
+ Thương hiệu: được sử dụng dưới góc độ quản trị doanh nghiệp và marketing.
Không như nhãn hiệu được pháp luật bảo hộ thì thương hiệu lại không phải là đối tượng được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
* Tính chất hay dấu hiệu nhận biết:
+ Nhãn hiệu: có các dấu hiệu nhận biết và được thể hiện dưới dạng như là chữ cái, hình ảnh, từ ngữ hay sự kết hợp tất cả giữa chúng và chúng ta có thể dễ dàng nhận biết bằng các giác quan thường là thị giác, đó có thể là chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, kể cả hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc.
+ Thương hiệu: là cái vô hình và chúng ta chỉ có thể cảm nhận được nó mà không thể nhìn thấy được như nhãn hiệu; cũng không có dấu hiệu nhận biết cụ thể và được hình thành trong nhận thức của người tiêu dùng; là những yếu tố tạo nên danh tiếng cho sản phẩm như kiểu dáng, chất lượng hay giá cả. Do đó, thương hiệu là cái vô hình không thể nhìn thấy được như nhãn hiệu đồng thời phạm vi nhận biết cũng rộng hơn nhãn hiệu.
* Thời gian tồn tại:
+ Nhãn hiệu: Thông thường, nhãn hiệu có thời gian tồn tại ngắn hơn so với thương hiệu. Bởi nhãn hiệu được bảo hộ thông qua Giấy chứng nhận mà pháp luật quy định về thời hạn bảo hộ là 10 năm và chủ sở hữu có thể gia hạn, mỗi lần gia hạn là 10 năm đồng thời không giới hạn số lần gia hạn. Nhãn hiệu sẽ không tồn tại nếu hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu đó chấm dứt sự tồn tại.
+ Thương hiệu: như đã đề cập ở trên, thương hiệu không phải đối tượng điều chỉnh của luật pháp và không được luật pháp bảo hộ. Nó có thể tồn tại ngay cả khi hàng hóa, dịch vụ mang thương hiệu không tồn tại bởi thương hiệu do sự đánh giá của người tiêu dùng nên chừng nào sản phẩm còn được người tiêu dùng tin dùng và có cảm nhận tích cực thì sản phẩm đó cũng sẽ vẫn còn thương hiệu. Do đó thương hiệu tồn tại lâu dài và không xác định được thời gian tồn tại cụ thể.
* Ý nghĩa:
+ Nhãn hiệu: Dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau.
+ Thương hiệu: Dùng để xây dựng, phát triển hình ảnh của doanh nghiệp và sản phẩm của doanh nghiệp đó.
* Khả năng định giá:
+ Nhãn hiệu: được coi là một tài sản khi được xác lập quyền thông qua việc Cục SHTT cấp Văn bằng bảo hộ. Một tài sản thì có thể định giá được nên nhãn hiệu cũng có thể định giá được.
+ Thương hiệu: được coi là một tài sản vô hình mặc dù pháp luật Việt Nam chưa chính thức công nhận và có quy định cụ thể. Tài sản vô hình thì không thể định giá một cách dễ dàng được. Nó được định giá thông qua bước: Phân khúc thị trường; Phân khúc tài chính; Phân tích nhu cầu; Tiêu chuẩn cạnh tranh; Sự tin tưởng của người tiêu dùng.
* Khả năng xâm phạm tính độc quyền:
+ Nhãn hiệu: có khả năng bị xâm phạm cao, người ta có thể sao chép một nhãn hiệu nổi tiếng hoặc một nhãn hiệu có độ phổ biến rộng để in lên hàng hóa, dịch vụ của mình nhằm thu lợi bất chính. Do đó nhãn hiệu được coi là đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ và các cá nhân, tổ chức nên đăng ký bảo hộ nhãn hiệu để bảo vệ quyền của mình.
(Việc đăng ký nên được thực hiện sớm bởi tại Việt Nam, quyền sở hữu đối với nhãn hiệu dựa trên cơ sở đăng ký – ưu tiên cho người nộp đơn đăng ký bảo hộ sớm nhất, nên việc nộp đơn sớm sẽ có ưu thế hơn cho người nộp đơn.)
+ Thương hiệu: Không thể sao chép, bắt chước hay làm giả được, bởi nó được tạo dựng từ một quá trình lâu dài rồi hình thành nên bản sắc cho riêng mình; là dấu ấn trong tiềm thức của người tiêu dùng, là sự tin tưởng, yêu thích đối với thương hiệu đó.
Tuy Thương hiệu và Nhãn hiệu là hai khái niệm với những đặc tính khác nhau nhưng chúng luôn song hành bổ trợ cho nhau và đem đến những lợi ích không nhỏ cho doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp trong quá trình hoạt động kinh doanh cần quan tâm và chăm chút đến những “tài sản vô hình” này nhằm góp phần không chỉ gia tăng tầm ảnh hưởng mà còn tạo nên phong cách riêng cho chính mình.
Mong rằng những thông trên sẽ giúp bạn đọc phân biệt được nhãn hiệu và thương hiệu!
>>> Xem thêm tại video dưới đây:
Nếu bạn cần Tư vấn hoặc Hỗ trợ Dịch vụ trọn gói, vui lòng liên hệ với Riway thông qua các kênh sau:
-
- Số điện thoại: 0962.605.360 (có thể nhắn trên Zalo)
- Đến trực tiếp tại Văn phòng: Tầng 3, Toà nhà TSA, 169/1 Võ Thị Sáu, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh.
- Hoặc bạn BẤM VÀO ĐÂY để điền thông tin, Riway sẽ gọi lại cho bạn nhé!
