Đoạt giải “Gạo ngon nhất thế giới” vào năm 2019, Gạo ST25 đã được nhiều người biết đến và tin dùng bởi chất lượng lẫn danh tiếng của riêng mình. Tuy nhiên, cũng giống như nhiều câu chuyện tranh chấp thương hiệu muôn thuở, Gạo ST25 đã bị các doanh nghiệp nước ngoài nhanh chân đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Mỹ. Vậy nhãn hiệu Gạo ST25 của Việt Nam có bị mất và phải tiến hành đòi lại quyền sở hữu vốn có giống như nhiều doanh nghiệp khác? Bài viết dưới đây của Riway sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về vấn đề này.
1. Thực hư xoay quanh thương hiệu Gạo ST25 của Việt Nam bị đánh cắp
Theo tra cứu trên hệ thống của USPTO (Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ), với thương hiệu Gạo ST25, có đến 8 doanh nghiệp đã đăng ký bảo hộ cho nhãn hiệu này, tuy nhiên ngoài ba đơn đã “chết yểu”, tất cả các đơn còn lại đều đang trong giai đoạn chờ thẩm định, ngay kể cả đơn mà chủ đơn là Ông Hồ Quang Trí – “cha đẻ” của thương hiệu này nộp cũng vẫn đang chờ thẩm định.
Như vậy, cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một doanh nghiệp nào được USPTO cấp văn bằng bảo hộ cho nhãn hiệu kể trên.
2. Nhãn hiệu Gạo ST25 của Việt Nam liệu có bị đánh mất?
Lo lắng trước việc nhiều doanh nghiệp nước ngoài đã tiến hành đăng ký bảo hộ cho nhãn hiệu Gạo ST25 tại Mỹ hay Australia, Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam đã có những thông tin phản hồi về hành động này. Ông Nguyễn Văn Bảy – Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết: “ST25 là tên một giống lúa đã được doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí đăng ký bảo hộ giống cây trồng và sử dụng tên ST25 làm tên cho giống cây trồng được bảo hộ. Vì vậy, dấu hiệu ST25 không thể được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu độc quyền tại Việt Nam cũng như Hoa Kỳ cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào, nên không có chuyện ‘mất’ thương hiệu này.”
Đây là bằng bảo hộ đối với giống cây trồng, trong trường hợp này là cây lúa giống ST25. Đối với việc bảo hộ nhãn hiệu cho sản phẩm ST25, ông Bảy cho biết theo các quy định hiện hành, gạo là sản phẩm chế biến từ sản phẩm sau thu hoạch (thóc) từ cây lúa. Trong trường hợp Công ty Hồ Quang Trí bán giống lúa ST25 cho nông dân trồng thì sau khi thu hoạch lúa, xay xát ra gạo thương phẩm đều phải sử dụng tên là “gạo ST25”. Như vậy, có thể hiểu rằng, việc bảo hộ của nhà nước đối với ST25 là bảo hộ giống lúa chứ không phải là gạo.
Bên cạnh đó, theo Điểm b, Khoản 2 Điều 74 Luật Sở hữu trí tuệ cũng như Luật của Mỹ đã quy định tên gọi thông thường của hàng hóa bằng bất kỳ ngôn ngữ nào đã được sử dụng rộng rãi, thường xuyên, nhiều người biết đến sẽ bị coi là không có khả năng phân biệt và không được đăng ký làm nhãn hiệu (trong trường hợp này là “gạo”). Có nghĩa là trong trường hợp cụ thể này, bất kỳ ai, kể cả doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí cũng không thể được bảo hộ độc quyền dấu hiệu “ST25” cho sản phẩm gạo. các doanh nghiệp chỉ có thể đưa sản phẩm gạo ST25 ra thị trường dưới nhãn hiệu của riêng mình.
>>>> Tóm lại, “ST25” với vai trò là tên của giống cây trồng, được Nhà nước bảo hộ cấp văn bằng cho giống cây trồng nên không thể được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu độc quyền tại Việt Nam cũng như Hoa Kỳ cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào cho các sản phẩm liên quan đến lúa, gạo. “ST25” có thể được biết đến là một thương hiệu đến từ Việt Nam nhưng sẽ không thuộc về bất cứ một tổ chức, cá nhân đơn lẻ nào.
3. Lời khuyên, bài học dành cho doanh nghiệp
<?> Doanh nghiệp cần làm gì để có thể bảo hộ thương hiệu của mình không bị đánh cắp khi ra thế giới?
Rút kinh nghiệm từ các vụ tranh chấp thương hiệu nói chung và thương hiệu Gạo ST25 nói riêng, các doanh nghiệp cần trang bị những yếu tố sau để tránh bị “vấp ngã” khi đưa thương hiệu của mình ra quốc tế:
– Thứ nhất, đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ.
Việc đăng ký bảo hộ đối với nhãn hiệu, kiểu dáng… là điều kiện tiên quyết mà tất cả các doanh nghiệp dù mới thành lập hay đã thành lập lâu năm đều cần phải thực hiện. Doanh nghiệp đừng để đến lúc “mất bò mới lo làm chuồng”.
Cho đến khi có tranh chấp liên quan xảy ra, điều đầu tiên các doanh nghiệp cần là chứng minh nhãn hiệu, tài sản trí tuệ thuộc quyền sở hữu. Nếu doanh nghiệp không tiến hành đăng ký bảo hộ, xác lập quyền sở hữu đối với tài sản trí tuệ của mình thì hoàn toàn không có cơ sở để yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết quyền lợi.
– Thứ hai, chuẩn bị sẵn sàng và có kiến thức trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.
Nhiều chuyên gia đánh giá các doanh nghiệp Việt hiện còn rất mơ hồ về sở hữu trí tuệ, văn hóa tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn thấp. Thậm chí, có rất nhiều doanh nghiệp không nắm rõ các quy định pháp luật về sở hữu trí tuệ hiện hành.
Do đó, việc nắm vững kiến thức về sở hữu trí tuệ sẽ giúp doanh nghiệp tiến xa hơn không chỉ trong nước và còn vươn xa thị trường quốc tế. Chỉ có như vậy, lúc xảy ra tranh chấp, doanh nghiệp sẽ có sự chủ động và xử lý thông minh trong việc bảo vệ quyền lợi liên quan cũng như uy tín với khách hàng.
Ngoài việc phải đăng ký sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp nên có quan hệ với các cơ quan nhà nước trong lĩnh vực thương hiệu. Đồng thời, doanh nghiệp cần liên kết với các tổ chức hỗ trợ mình như các hiệp hội doanh nghiệp, các hội ngành nghề cũng như các CLB doanh nghiệp.
– Thứ ba, nâng cao chiến dịch marketing cho sản phẩm và doanh nghiệp
Bởi lẽ theo như khảo sát thị trường thực tế tại Việt Nam khách hàng có xu hướng nghe theo người quen hơn là người lạ, tức là hầu hết mọi người sẽ thường xuyên sử dụng sản phẩm hoặc nhãn hiệu mà họ đã tin dùng hoặc là mặt hàng thường xuyên xuất hiện trước họ, càng xuất hiện càng nhiều thì mức độ tin dùng càng cao.
Như vậy, khi chúng ta bảo hộ nhãn hiệu, sẽ thấy được lợi ích của nó trong việc quảng bá sản phẩm của mình, đó là điểm phân biệt lớn nhất với các sản phẩm cùng loại, đồng thời cũng cho người dùng biết đâu là sản phẩm của công ty mình, đâu là hàng giả hàng nhái.
– Thứ tư, nên tiết kiệm nguồn lực
Cụ thể, khi kiện tụng xảy ra, cái giá phải trả không chỉ là tiền, mà còn là thời gian, sức lực, tâm trí, cơ hội kinh doanh, uy tín… Chính vì vậy, hãy tránh xa những tranh chấp mà mình có thể dự liệu và kiểm soát được, khi mà chúng ta là những nhà khởi nghiệp đang luôn ở thế thiếu thốn nguồn lực cho dự án của mình.
Bên cạnh việc đăng ký sở hữu trí tuệ, các doanh nghiệp cũng cần có quan hệ với những cơ quan nhà nước hoạt động trong lĩnh vực thương hiệu.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần có sự liên kết với những tổ chức có thể hỗ trợ mình như các hiệp hội doanh nghiệp, các hội ngành nghề, câu lạc bộ doanh nghiệp,…
– Thứ năm, tránh đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ theo phong trào
Doanh nghiệp cần xác định chiến lược xuất khẩu cho hàng hóa, đi đến thị trường tiềm năng nào thì mới đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ thương hiệu, tránh tình trạng đăng ký tràn lan theo phong trào. Bởi nếu những sản phẩm hàng hóa không xuất khẩu sang thị trường nước ngoài mà vẫn đi đăng ký thì doanh nghiệp sẽ bị mất tiền, tốn kém chi phí.
Ngay cả khi doanh nghiệp đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở nước ngoài thành công cũng chỉ là điều kiện cần, bởi luật pháp ở nhiều nước quy định hàng hóa đã được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu đó phải được sử dụng trên thị trường, được lưu hành. Nếu doanh nghiệp chỉ đăng ký mà không phát triển sản phẩm trên thị trường, không phân phối, bán hàng, thì cơ quan chức năng sẽ thu lại.
Vì vậy, việc đăng ký quyền sở hữu trí tuệ là vô cùng quan trọng, giúp khách hàng phân biệt được các nhãn hiệu với nhau. Khi nhãn hiệu đã được đăng ký tức là đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận bảo hộ, thì trong mọi trường hợp, nếu có nhãn hiệu nào trùng hoặc tương tự sẽ bị coi là có hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. Chỉ khi bảo vệ được quyền và lợi ích của các doanh nghiệp, thì xã hội mới ổn định và ngày càng phát triển.
Trên đây là những chia sẻ của Riway liên quan đến câu chuyện của nhãn hiệu Gạo ST25. Rút kinh nghiệm và học hỏi từ vướng mắc của nhãn hiệu Gạo ST25 trên, Riway hy vọng rằng các doanh nghiệp hãy hành động đúng đắn ngay từ bây giờ để vấn đề “bảo hộ thương hiệu” sẽ không còn là bài toán nan giải nữa!
>>> Xem thêm tại video dưới đây:
Nếu bạn cần Tư vấn hoặc Hỗ trợ Dịch vụ trọn gói, vui lòng liên hệ với Riway thông qua các kênh sau:
-
- Số điện thoại: 0962.605.360 (có thể nhắn trên Zalo)
- Đến trực tiếp tại Văn phòng: Tầng 3, Toà nhà TSA, 169/1 Võ Thị Sáu, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh.
- Hoặc bạn BẤM VÀO ĐÂY để điền thông tin, Riway sẽ gọi lại cho bạn nhé!
