Những vấn đề xoay quanh tranh chấp các thương hiệu lâu đời và nổi tiếng nhằm đòi lại quyền sở hữu đích thực chưa bao giờ là một câu chuyện có hồi kết. Bởi nhiều yếu tố chủ quan hay khách quan mà các doanh nghiệp sở hữu thương hiệu vẫn bị cuốn vào những “trận chiến đòi quyền sở hữu trí tuệ” không mong muốn này. Nổi bật trong đó là Kinh Đô tố bánh trung thu Bibica đạo nhái nhãn hiệu. Với vụ việc trên, Riway không chỉ muốn giúp bạn đọc có cái nhìn khách quan về sự việc mà còn gửi gắm những bài học dành cho các doanh nghiệp muốn bảo vệ “tài sản vô hình” của mình.
1. Tranh chấp giữa Mondelez Kinh Đô và Bibica
Ngày 26/9/2020, quầy bánh trung thu tại siêu thị BigC Thăng Long bị kiểm tra bởi Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 17 (thuộc Cục QLTT Thành phố Hà Nội). Sau khi kiểm tra một vòng, họ yêu cầu siêu thị cung cấp 10 mã hàng bánh lẻ để kiểm tra. Ngay sau đó, Đội QLTT số 17 đã quay lại và thu hồi tất cả bánh của Bibica và niêm phong. Được biết, lý do niêm phong là “Liên quan đến các sản phẩm bánh trung thu có dấu hiệu xâm phạm bản quyền đối với nhãn hiệu “Thu và hình” đang được bảo hộ theo GCNĐKNH Số 264000 của Công ty Mondelez Kinh Đô Việt Nam”.
Lý giải cho việc thu hồi bánh của Bibica, Đội QLTT số 17 cho rằng, chữ “Phúc” trên bánh của Bibica giống với chữ “Thu” trên bánh của Mondelez Kinh Đô, đây là dấu hiệu xâm phạm bản quyền nhãn hiệu của Mondelez Kinh Đô.
Đáp trả lại lời giải thích trên, Chủ tịch Công ty Bibica, ông Trương Phú Chiến ngay lập tức lên tiếng, đính chính thương hiệu này không hề xâm phạm bản quyền nhãn hiệu của Mondelez Kinh Đô. Ông Chiến cho biết họa tiết chữ “Phúc” trên bao bì sản phẩm Bibica đã đăng ký sở hữu từ ngày 02/05/2012 và được cấp vào năm 2015 bởi Cục Sở hữu Trí tuệ, giấy này có giá trị 10 năm tính từ ngày cấp và có thể gia hạn. Trong khi đó, nhãn hiệu “Thu và hình” của Mondelez Kinh Đô lại được cấp chứng nhận vào năm 2016 dù đã đăng ký bảo hộ từ năm 2014.
Sự việc tranh chấp giữa hai doanh nghiệp lớn hiện nay vẫn còn đang bỏ ngỏ và và chưa có hồi kết. Thông tin về nhãn hiệu tranh chấp vẫn được Cục bảo hộ và hiển thị trên nền tảng tra cứu của Cục.
*Nhận xét:
Vụ tranh chấp giữa hai doanh nghiệp lớn trong việc đạo nhái nhãn hiệu nếu nhìn nhận một cách khách quan giống như một “hành vi đơn phương” của một bên khi tố bên còn lại đã đạo nhái nhãn hiệu nổi tiếng của mình. Tuy nhiên nói có sách, mách có chứng, dù không rõ thực hư là Bibica hay Kinh Đô có đạo nhái nhãn hiệu của nhau hay không nhưng cả hai nhãn hiệu “Phúc và hình”; “Thu và hình” của cả hai doanh nghiệp đều đã đăng ký bảo hộ và đã được Cục cấp văn bằng cho hai nhãn hiệu trên.
Có một điểm khó hiểu là nếu cả hai nhãn hiệu đã vượt qua được giai đoạn bị dự định từ chối và đi đến quyết định cấp văn bằng bảo hộ thì hà cớ gì đến mấy năm sau, lại có một cơ quan chức năng khác cho rằng một bên đã xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của bên còn lại. Liệu đây có phải là hành vi cạnh tranh không lành mạnh ẩn sau cái cớ đạo nhái nhãn hiệu?
Tuy nhiên, không giống nhiều vụ tranh chấp thương hiệu khác khi không có cơ sở để biện giải, có lẽ do cả hai nhãn hiệu trên đều đã được cấp văn bằng rõ ràng và được biết đến rộng rãi bởi người tiêu dùng nhờ sự tồn tại và phát triển lâu năm nên khả năng gây nhầm lẫn cũng ít hơn, không để lại hậu quả nghiêm trong như nhiều vụ tranh chấp khác.
2. Lời khuyên, bài học dành cho doanh nghiệp
Một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ tranh chấp thương hiệu giữa giữa Mondelez Kinh Đô và Bibica nói riêng và các vụ tranh chấp thương hiệu khác nói chung có lẽ bắt nguồn từ việc mà không ít doanh nghiệp đang mắc phải như:
+ Việc doanh nghiệp không tra cứu, khảo sát trước mà tự động thiết kế theo yêu cầu của mình dẫn đến việc thường xuyên trùng với các nhãn hiệu đang còn hiệu lực bảo hộ. Điều này có thể gây ra tranh chấp hoặc thiệt hại cho doanh nghiệp nếu như có kiện tụng xảy ra.
+ Hiểu biết hạn chế về Sở hữu trí tuệ: Việc xâm phạm “vô thức”. Có thể họ thiết kế nhãn hàng, nhãn hiệu của mình nhưng bị ảnh hưởng vô thức bởi thói quen cảm quan khi hàng ngày họ tiếp xúc, tiếp nhận thông tin hình ảnh từ nhãn hiệu đang có trên thị trường hoặc đang được quảng cáo.
Bên cạnh các yếu tố khách quan cũng không thể không nói đến khía cạnh chủ quan khi một số chủ thể cố ý xâm phạm đến quyền sở hữu trí tuệ.
<?> Vậy doanh nghiệp cần làm gì để giảm thiểu các vụ tranh chấp thương hiệu xuống thấp nhất?
– Thứ nhất, đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ:
Việc đăng ký bảo hộ đối với nhãn hiệu, kiểu dáng… là điều kiện tiên quyết mà tất cả các doanh nghiệp dù mới thành lập hay đã thành lập lâu năm đều cần phải thực hiện. Doanh nghiệp đừng để đến lúc “mất bò mới lo làm chuồng”.
Cho đến khi có tranh chấp liên quan xảy ra, điều đầu tiên các doanh nghiệp cần là chứng minh nhãn hiệu, tài sản trí tuệ thuộc quyền sở hữu. Nếu doanh nghiệp không tiến hành đăng ký bảo hộ, xác lập quyền sở hữu đối với tài sản trí tuệ của mình thì hoàn toàn không có cơ sở để yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết quyền lợi.
– Thứ hai, chuẩn bị sẵn sàng và có kiến thức trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ
Nhiều chuyên gia đánh giá các doanh nghiệp Việt hiện còn rất mơ hồ về sở hữu trí tuệ, văn hóa tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn thấp. Thậm chí, có rất nhiều doanh nghiệp không nắm rõ các quy định pháp luật về sở hữu trí tuệ hiện hành.
Do đó, việc nắm vững kiến thức về sở hữu trí tuệ sẽ giúp doanh nghiệp tiến xa hơn không chỉ trong nước và còn vươn xa thị trường quốc tế. Chỉ có như vậy, lúc xảy ra tranh chấp, doanh nghiệp sẽ có sự chủ động và xử lý thông minh trong việc bảo vệ quyền lợi liên quan cũng như uy tín với khách hàng.
Như vụ Kinh Đô tố Bibica đạo nhái nhãn hiệu đã đề cập ở trên, dù đã đăng ký bảo hộ nhãn hiệu nhưng khi bị vi phạm, doanh nghiệp nên nhờ các đơn vị pháp lý hỗ trợ từ đầu. Chẳng hạn như Sở Khoa học và Công nghệ hay đội ngũ luật sư kinh tế. Đi đúng chỗ sẽ giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian xử lý và đạt hiệu quả cao nhất. Để càng lâu, thiệt hại sẽ càng lớn.
Ngoài việc phải đăng ký sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp nên có quan hệ với các cơ quan nhà nước trong lĩnh vực thương hiệu. Đồng thời, doanh nghiệp cần liên kết với các tổ chức hỗ trợ mình như các hiệp hội doanh nghiệp, các hội ngành nghề cũng như các CLB doanh nghiệp.
– Thứ ba, nâng cao chiến dịch marketing cho sản phẩm và doanh nghiệp
Bởi lẽ theo như khảo sát thị trường thực tế tại Việt Nam khách hàng có xu hướng nghe theo người quen hơn là người lạ, tức là hầu hết mọi người sẽ thường xuyên sử dụng sản phẩm hoặc nhãn hiệu mà họ đã tin dùng hoặc là mặt hàng thường xuyên xuất hiện trước họ, càng xuất hiện càng nhiều thì mức độ tin dùng càng cao.
Như vậy, khi chúng ta bảo hộ nhãn hiệu, sẽ thấy được lợi ích của nó trong việc quảng bá sản phẩm của mình, đó là điểm phân biệt lớn nhất với các sản phẩm cùng loại, đồng thời cũng cho người dùng biết đâu là sản phẩm của công ty mình, đâu là hàng giả hàng nhái.
– Thứ tư, nên tiết kiệm nguồn lực
Cụ thể, khi kiện tụng xảy ra, cái giá phải trả không chỉ là tiền, mà còn là thời gian, sức lực, tâm trí, cơ hội kinh doanh, uy tín… Chính vì vậy, hãy tránh xa những tranh chấp mà mình có thể dự liệu và kiểm soát được, khi mà chúng ta là những nhà khởi nghiệp đang luôn ở thế thiếu thốn nguồn lực cho dự án của mình.
Bên cạnh việc đăng ký sở hữu trí tuệ, các doanh nghiệp cũng cần có quan hệ với những cơ quan nhà nước hoạt động trong lĩnh vực thương hiệu. Ngoài ra, doanh nghiệp cần có sự liên kết với những tổ chức có thể hỗ trợ mình như các hiệp hội doanh nghiệp, các hội ngành nghề, câu lạc bộ doanh nghiệp,…
⇒ Vì vậy, việc đăng ký quyền sở hữu trí tuệ là vô cùng quan trọng, giúp khách hàng phân biệt được các nhãn hiệu với nhau. Khi nhãn hiệu đã được đăng ký tức là đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận bảo hộ, thì trong mọi trường hợp, nếu có nhãn hiệu nào trùng hoặc tương tự sẽ bị coi là có hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. Chỉ khi bảo vệ được quyền và lợi ích của các doanh nghiệp, thì xã hội mới ổn định và ngày càng phát triển.
Trên đây là chia sẻ của Riway liên quan đến vụ tranh chấp giữa 02 thương hiệu lớn là Bibica và Mondelez Kinh Đô với sản phẩm bánh trung thu. Rút kinh nghiệm và học hỏi từ vụ tranh chấp thương hiệu trên, Riway hy vọng rằng các doanh nghiệp hãy hành động đúng đắn ngay từ bây giờ để vấn đề “bảo hộ thương hiệu” sẽ không còn là bài toán nan giải nữa!
>>> Xem thêm tại video dưới đây:
Nếu bạn cần Tư vấn hoặc Hỗ trợ Dịch vụ trọn gói, vui lòng liên hệ với Riway thông qua các kênh sau:
-
- Số điện thoại: 0962.605.360 (có thể nhắn trên Zalo)
- Đến trực tiếp tại Văn phòng: Tầng 3, Toà nhà TSA, 169/1 Võ Thị Sáu, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh.
- Hoặc bạn BẤM VÀO ĐÂY để điền thông tin, Riway sẽ gọi lại cho bạn nhé!
